گیربکس اکسترودر یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم اکستروژن در صنایع مختلف مثل پلاستیک، لاستیک، مواد غذایی و حتی داروسازی است. اکسترودر دستگاهی است که مواد اولیه را ذوب کرده و با فشار از یک قالب عبور می‌دهد تا شکل خاصی پیدا کنند. در این فرآیند، گیربکس وظیفه انتقال قدرت از موتور به مارپیچ یا اسکرو را دارد و باید گشتاور بالا را در سرعت پایین تأمین کند.
چرا گیربکس در اکسترودر اهمیت دارد؟
در فرآیند اکستروژن، مواد معمولاً چسبناک یا ویسکوز هستند و در دما و فشار بالا حرکت داده می‌شوند. برای چرخاندن مارپیچ یا اسکرو با دقت بالا و نیروی زیاد، نیاز به گیربکس‌هایی داریم که بتوانند:
-
گشتاور بالا منتقل کنند
-
در برابر فشار و حرارت مقاومت داشته باشند
-
به صورت مداوم و یکنواخت کار کنند
بهترین نوع گیربکس برای اکسترودر چیست؟
گیربکس‌های مورد استفاده در اکسترودر باید تخصصی طراحی شوند. گزینه‌های پیشنهادی:
-
گیربکس مخصوص اکسترودر با شافت خروجی دوبل (Twin Output Shaft): این مدل مخصوص اکسترودرهای دو مارپیچه (Twin Screw) طراحی شده و توانایی تحمل فشار بالا را دارد.
-
گیربکس هلیکال با یاتاقان تقویت‌شده: در اکسترودرهای تک مارپیچه بیشتر استفاده می‌شود.
-
گیربکس‌های ترکیبی با یاتاقان رانشی: برای جلوگیری از فشار معکوس از سمت مواد
در برخی موارد، از گیربکس‌های خورشیدی سفارشی‌سازی‌شده نیز استفاده می‌شود، به‌ویژه زمانی که محدودیت فضا یا نیاز به گشتاور فوق‌العاده بالا وجود دارد.
نکات مهم در انتخاب گیربکس اکسترودر
-
گشتاور بالا در دور پایین (مثلاً 10 تا 100 RPM)
-
قابلیت تحمل بار شعاعی و محوری هم‌زمان
-
مقاومت در برابر حرارت و روغن‌کاری دقیق
-
دوام بالا و امکان کار به صورت دائم‌کار (24/7)
-
طراحی ویژه یاتاقان‌ها برای تحمل نیروی عقب‌زن (Thrust Load)
برندهای معتبر برای گیربکس اکسترودر
برندهای خارجی مثل Zambello، Flender، Reiser، SEW و برندهای ایرانی مثل گیربکس شاکرین و رهنما می‌توانند در این زمینه محصولاتی با عملکرد قابل قبول ارائه دهند.
جمع‌بندی
گیربکس اکسترودر به‌عنوان مغز متفکر سیستم اکستروژن، وظیفه سنگینی بر عهده دارد. انتخاب درست این قطعه صنعتی، به معنی تولید پایدار، کیفیت یکنواخت و کاهش هزینه‌های تعمیرات خواهد بود. هنگام خرید گیربکس اکسترودر، به نوع مارپیچ، سرعت مورد نیاز، گشتاور و شرایط کاری توجه ویژه داشته باشید.